Kullanılabilirlik Kontrol Listesi

Şeffaf fiyatlandırma
Web sitenizde herhangi bir fiyatlandırma kullanıyorsanız (ürün, servis vb. fiyatlandırmalar) bunları açık şekilde göstermeniz gerekir. İçeriğe gizlenmiş hiçbir maliyet veya açıklamada hiçbir şaşırtmaca olmamalıdır. Kısaca, online ortamda Ikea usulü fiyatlandırmadan kaçınmanızda fayda var 🙂

Sayfalar otomatik olarak yenilenmemelidir
Kullanıcının kontrolü olmaksızın, sayfada yeni içerik yüklenmesi, kullanıcıların karışıklık yaşamasına sebebiyet verir; örneğin bazı haber sitelerinde, sayfada otomatik olarak değişen içerikler, kullanıcıya kalitesiz bir okuma deneyimi sunar.

Web sitesi, kullanıcıda güven oluşturmalıdır
Sitede yer vereceğiniz güvenilir kaynaklar, referanslar, iletişim bilgileri, konum ve gerçek insanların fotoğrafları, kullanıcılarda güvenirlilik oluşturur. Ayrıca web sitesi içeriklerini güncel tutmak da bu güveni pekiştiren noktalardan biridir.

Derli toplu ürün ve hizmet bilgisi
Web sitenizde yer verdiğiniz içeriklerin (görsel + metin), gözle kolay taranabilir ve istenildiğinde daha detaylı bakılabilmesini de sağlamalısınız.

ANA SAYFA

Aksiyon alınabilecek noktaları açıkça belirtin
Kullanıcılar bir sonraki adımda ne yapmaları gerektiğini ve bunun kendilerine nasıl bir fayda sağlayacağını bilmeli, sitenin sunduğu değeri ve amacı kolayca anlayabilmeliler.

İlk izlenim
Ana sayfa, her zaman olumlu bir ilk izlenim oluşturmalı ve kullanıcı kazanımını hedeflemeli.

Giriş yapmış kullanıcın adının sitede görüntülenmesini sağlayın
Kullanıcıların, sitenizle ve içeriğinizle bağ kurabilmesi için, giriş yapmış kullanıcıya sadece “Merhaba” şeklinde hitap etmek yerine ismini de kullanıp “Merhaba, Ayşe” şeklinde kişiselleştirilebilir olmasına özen gösterin.

Sitede yapılan büyük değişiklikleri ana sayfada duyurun
Örneğin şirket politikası değişiklikleri veya sitesinin arıza zamanlarına ait duyuruları ana sayfada duyurmalısınız. Kullanıcı, bu gibi bilgilendirmeyi görüntüleyebilmek için sitenize girdiğinde vakit kaybetmeden istediği bilgilendirmeye ulaşmalı.

Şirketin konumu ve iletişim bilgileri
Bu bilgilere ana sayfadan kolayca ulaşılmasını sağlayın.

Gizlilik politikası
Siteniz, kullanıcı bilgilerini topluyorsa, mutlaka gizlilik politikası içeriğinin eklendiğine / oluşturulduğuna emin olun.

Görsel ve videoların kalitesinden ödün vermeyin
İçinde modellerin olduğu, kullanıcı için bir şey ifade etmeyen anlamsız bir görsel arşivi kullanmayın. Ürün ve hizmetlerin yüksek kalitede ekran görüntüleri, videoları ve fotoğraflarına yer verin (www.gogoro.com/). Kullanıcının haberi yokken ses ve görüntünün kendiliğinden başlamadığına emin olun.

URL yönlendirme
Site URL’inin www varken veya yokken çalışıyor olmasına özen gösterin. Örneğin “www.userium.com” ve “userium.com“. URL’i başka bir URL’e yönlendirme.

ERİŞİLEBİLİRLİK

Resim ve haritalar gibi metin olmayan öğeler için “alt” özelliği sağlayın.
Ses ve videolar için açıklama ve deşifre yazılar koymanızda fayda var.

Rengi, bilgi vermek için tek başına kullanmayın
Kullanıcının da anlamlandırabileceği bir açıklama mutlaka ekleyin.

İçeriğin, stil sayfası olmadan da okunabilir olduğuna özen gösterin.
Web Erişilebilirlik Kontrol Aracı.

Erişilebilir navigasyon sağlayın
Sitenizin yalnızca klavyeyle, fare kullanmaya gerek olmaksızın gezilebilir olması, önem vermeniz gereken detaylardan biri, bu yüzden tarayıcının klavye kısa yollarının, geçersiz kılınmadığına emin olun.

Linklerin, butonların ve onay kutularının kolay tıklanabilmesi
Örneğin, kullanıcının onay kutusunu seçmek için metne de tıklayabilmesini, mutlaka kutunun kendisine tıklamak zorunda olmamasını sağlayın.

NAVİGASYON

Önemli linkleri, hareketli öğelere yerleştirmeyin
Mesela, otomatik dönen karusellere veya akordiyonlara önemli linkleri, içerikleri yerleştirmeyin.

Alfabetik A’dan Z’ye sıralamadan kaçının
Yalnızca daha iyi bir sıralama alternatifi bulamadığınızda, son çare olarak başvurabileceğiniz bir yöntem olmasına özen gösterin derim. “Son çare”lerden birine örnek: Öğeleri açıklayıcı, ilgili gruplara bölmenin mümkün olmadığı alanlar.

Kullanıcıların sitede nerede olduklarını bilmelerini sağlayın
Breadcrumb kullanımına özen gösterin. Ayrıca, site içeriği detaylıysa, site haritası barındırmanızda da fayda var.

Navigasyonun her sayfada tutarlı olmasını sağlayın

Linklerin açıklayıcı olduğuna emin olun
“Burayı tıklayın” diye, kullanıcının nereye tıkladığından emin olmadığı veya tıkladığında karşısına çıkacak ekranın / sayfanın ne olduğunu bilmediği isimlendirmelerden kaçının.

Sitenizin URL’inin akılda kalıcı olmasına özen gösterin.

ARAMA

Site içi Arama Kutusu’nun Varlığı
Siteniz detaylı bir bilgi mimarisine sahipse mutlaka arama kutusu kullanın.

Erişilebilir Arama Kutusu
Sitenizi, arama kutusunun sadece anasayfada değil, her sayfada yer alacak şekilde kurgulayın.

Kullanılabilir Arama Kutusu
Arama kutusunun yeterli genişlikte, yani kullanıcıların arama kutusuna yazdıklarını okuyabildiklerinden emin olun.

LİNKLER

Önemli komutların, link şeklinde değil de, buton olarak görünmesini sağlayın
Örneğin “Satın Al” veya “Öde” link değil, buton olarak yer almalıdır.

Link olan öğeler kolay seçilebilir olmalıdır
Link olan öğelerin “tıklanma hissiyatına” sahip olmasını sağlayın. Bu yüzden de, kullanıcıyı yanlış yönlendirmemek adına altı çizili metin kullanımlarından kaçının.

Renk
Tıklanabilir öğeler ile tıklanamayanların rengi farklı olmalıdır.

DÜZEN

Önemli içeriğin, önce gösterilmesine önem verin.

Sitenizin farklı ekran boyutlarında da kurguladığınız sistemde çalıştığına önem verin.

İlgili bilgilerin, net bir şekilde birlikte gruplandırmanız, içerik hiyerarşisi açısından önem taşır.

İçeriklerin / sayfaların mümkün olan en az sayıda başka bir açılır pencerede açılmasına özen gösterin.

Tutarlılık
Sayfa düzeni sitenin her yerinde tutarlı olmalıdır.

Sayfalar dağınık olmamalıdır
Gözle taramaya izin verecek kadar boşluk olduğuna emin olun.

SÜREÇ

Kullanılabilirlik ve kullanıcı deneyimi sorunlarının gözlemlenebilir / analiz edilebilir olmasını sağlayın ki iyileştirme çalışmalarını, kullanıcı deneyimi odağında gerçekleştirebilin.

Kullanıcı testi
Projenin farklı aşamalarında hedef kitlenizin yer aldığı kullanıcılarla test yapın. Kullanıcı testinin, sitenin / ürünün geliştirilmesinde görev almamış kişilerce yapılmasına dikkat edin.

Öncelik sıralaması
Değişiklikleri, önemlerine göre öncelik sırasına koyun. Hedefler, zaman çizelgesi, bütçe ve projenin diğer sınırlamalarını da dikkate alın. Maya’nın kullanılabilirlik kuralları

Değişikliklerin etki analizi
Değişiklikler, ürünün, kişilerin veya sürecin diğer kısımlarını etkileyecek şekilde yayılırsa pahalı ve zaman alıcı hale gelebilirler. Bu nedenle bir şey yapmadan önce değişikliklerin etkisini analiz etmeniz önemlidir.

Değişikliklerin size geri dönüşü
Web sitesnizde yapılacak değişikliklerin, değişikliklerden önce ve sonra değerlendirilebilmesini (ölçümlenebilir olmasını) sağlayın.

FORMLAR

Sadelik
Formlarda sadece gerekli sorulara yer verin ki kullanıcı koşarak uzaklaşmasın.

Uzun menülerden ve drop down kullanımlardan kaçının
Bu tip menüler, fare kullanımında, kullanıcıya zorluklar yaşatmaktadır.

Form alanlarının, kolay anlaşılır başlıklara sahip olmasını sağlayın
Örneğin “İsim”, “Adres” gibi isimlendirmeler, otomatik olarak doldurulmayı destekleyen ifadelerdir.

Formun gönderildiğinin teyit edilmesini sağlayın
Formun gönderildiğine dair onay mesajı çıkartmayı ihmal etmeyin.

Hata mesajlarının, her bir alanın yanında gösterilmesini tercih edin
Hata mesajlarını, kullanıcının kullandığı, odaklandığı alanın dışında göstermekten kaçının.

İÇERİK

Kontrast
Metin ve arka plan arasında yeterli kontrast bulunmalıdır. Check My Colours

İçeriğin gözle taranabilmesini sağlayın
Kısa paragraflar, açıklayıcı başlıklar, listeler ve görüntülere yer verin. Uzun metinlerde, kullanıcının okuduğunu, görsellerle ilişkilendirebilmesini sağlayacak, görsel kullanımına yer verin. Sadece metin kullanımı, okunabilirliği azaltacaktır, hele ki metin uzunsa…

İçerik
Kullanıcıların kolay anlayabileceği, sık terim / teknik ifade kullanımından uzak bir dil ile yazılmış olmasına önem verin. Okunabilirlik Test Aracı

İletişim ve şirket bilgilerini net bir şekilde gösterin
İletişim linkine tıkladığında, otomatik olarak bir mail uygulamasının açılmamasına, iletişim formunun olmasına ve adres bilgilerinin de yer almasına önem verin.

İçeriğinizin yararlı ve güncel olmasını sağlayın
Sitenizin içeriği tüketilirken, içeriğinizin kullanıcılar tarafından en sık sorulan sorulara anlaşılır yanıtlar vermesini sağlayın. Uzun uzadıya talimatlardan veya “sitemize hoş geldiniz” klişelerinden kaçının.

(Bonus Track: humbl.be/1bu)