Tasarımda köşeli mi yoksa yuvarlak hatları mı tercih etmeli?

Beynimiz bir cismi algılarken, onun işlevinin yanı sıra, renginden ve şeklinden de duygusal olarak etkilenir. Yukarıdaki örnekte de olduğu gibi, şekillere karşı verdiğimiz bu tepkinin asıl sebebi; köşelerin, yani keskin hatların beynimiz için bir tehlike olarak algılanmasına bağlı tedirginliktir. Köşeli şekillere karşı verdiğimiz bu tepki aslında öğrenilmiş bir davranıştır. Daha bebeklikten itibaren çarptığımız veya dokunduğumuzda canımızı acıtan neredeyse tüm nesnelerin keskin köşeli olması beynimizde bütün hayatımızı etkileyen bu izi bırakır.

Yuvarlak hatlı nesneler ise her zaman daha iyimser ve güven verici bir duygu durumu oluştururlar. İnsanların köşeli ve yuvarlak hatlı nesnelere karşı verdikleri tepkilerle ilgili yapılan testler de bunu kanıtlar niteliktedir.

Bir deney grubundaki katılımcılara aynı görünüme sahip ürünler yuvarlak ve keskin köşeli olarak gösterilip, birini tercih etmeleri istendiğinde, kullanıcıların büyük bir kısmının yuvarlak köşeli olan ürünleri daha fazla tercih ettikleri gözlemlenmiştir. Bu çalışmalarda dikkat çekici olan diğer bir durumsa, insanların köşeli ve yuvarlak şekillere bakarken beynin farklı bölgelerinin tepki verdiğinin gözlemlenmesidir. Bu da oval köşeli ve keskin köşeli şekillerin duygular üzerinde ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.

Aşağıdaki iki diyagrama dikkatlice bakın. Hangisinde diyagramı daha kolay takip edebiliyorsunuz?

Sol taraftaki diyagramın algılanması diğerine göre daha zordur. Bu durum, beynimizin, köşeli nesneleri, yuvarlak olanlara göre daha zor algılayabilmesinden kaynaklanır. Beynimiz sivri köşeli nesneleri algılamaya çalışırken oval köşelere göre daha fazla efor harcar. Çünkü beyin, gözümüzle bütün noktaları takip ederek şekilleri algılar. Sağdaki diyagramdaki akışın yönü, yuvarlatılmış hatlarından dolayı daha kolay algılanır.

Aşağıdaki her iki şekle dikkatli bir şekilde baktığınızda; soldaki şekil bir bütün olarak algıladığınızı farkedeceksiniz. Sağdaki şekil ise parçalarının yuvarlak köşeleri sebebiyle boşluklara sahiptir. Yuvarlatılmış köşeler, şekillerin birbirinden açıkça ayırt edilebilmesini kolaylaştırır.

Her ne kadar yuvarlak şekillerin duygu durumumuz pozitif bir şekilde etkilediği şüphe götürmez bir gerçek olsa da, bu durum tasarımlarımızın tümünde yuvarlatılmış köşeli objeler kullanmamızı gerektirmez. Tasarım, sadece bir şeyleri estetik açıdan güzelleştirmek değildir. Özellikle de insanlar için bir deneyim tasarlamak üzere yola çıktığınızda, kişisel görsel zevkimizi bir kenara bırakıp, insanların kafalarında kendilerinin bile bilmediği duyguları kontrol altına alabilmeyi amaçlamalıyız. Bunun gibi beynimizin basit uyaranlara verdiği tepkiler bize daha iyi bir ürün tasarlama sürecinde yol gösterici olacaktır.