Hata mesajlarında gereksiz laf kalabalığından kaçınmak

Yöntem neydi?

Bu çalışmanın temel amacı web formlarında kullanıcılara verilen hata mesajlarının en etkili nasıl gösterilebileceğini kullanıcı davranışları yoluyla analiz etmekti. Bu kapsamda 4 adımdan oluşan bir form alanı tasarlandı. Tasarlanan form alanlarında yer alan hata mesajları, hata mesajı gösterim yöntemleri ve hata mesajı tasarım kurallarına göre geliştirildi. Kullanıcıların göz hareketleri izlenerek web formları içindeki görevleri yerine getirmeleri esnasında, hata mesajları ile etkileşim örüntüleri detaylı analiz edildi. Çalışmaya 12 kadın ve 20 erkek olmak üzere 32 kişi katılım sağladı.

Kullanıcılar 4 ayrı çalışma grubuna ayrıldı ve her çalışma grubunda 8 kullanıcı yer aldı. Uygulama esnasında kullanıcılardan Üyelik Bilgileri, Kişisel Bilgiler, Eğitim Bilgileri ve Tercihler olmak üzere toplam 4 adımdan oluşan bir form ekranını doldurmaları istendi. Her gruptaki kullanıcılar aynı form alanıyla karşılaştı ancak hata mesajları grup bazında farklı yerlere yerleştirildi. Geliştirilen form alanlarında her adımda kullanıcıların mutlaka bir hata mesajı almaları sağlandı. Kullanıcılar hata mesajını gördükten sonra, ilgili veri giriş alanına doğru veriyi girmediği sürece bir sonraki adıma geçemediler. Çalışma esnasında göz izleme cihazı kullanılarak kullanıcıların göz hareketleri kayıt altına alındı.

Sonuç ne çıktı?

Çalışmada, kullanıcıların veri giriş alanına yakın konumlandırılmış hata mesajlarına daha sık bakarak hatayı düzeltme eğiliminde oldukları görüldü. Hata mesajının yeri ilgili veri giriş alanından uzaklaştıkça, hata mesajına daha az sıklıkla bakıldı ve kullanıcılar ekrana daha az bakış atarak ilgili hata mesajını anlamaya çalıştılar. Bu sebeple, formun altında veya üstünde çıkan hata mesajlarına daha az bakış atılarak ilgili hata giderilmeye çalışıldı. Bu da, katılımcıların formu doldurma sürelerini önemli ölçüde etkiledi.

Şöyle ki, hata mesajlarını veri giriş alanının sağında veya altında gören kullanıcıların formu doldurma süresi daha uzun olurken ilgili veri giriş alanının uzağında (formun üstünde veya altında) gören kullanıcıların doldurma süresi daha kısa oldu.  Kullanıcılar veri giriş alanının yakınında hata mesajı gösterimlerinin olduğu form ekranlarında hatayı düzeltmek için daha fazla zaman harcadılar.

Kullanıcı davranışları incelendiğinde, uzakta görünen hata mesajı içeriklerinde daha fazla akılda tutma, yakında görünen hata mesajı içeriklerinde ise daha sık bakarak, sürekli teyit etme isteği ön plana çıktı. Ancak her durumda da, kullanıcıların hata mesajı içeriklerinde özellikle kendilerine en yararlı olduğunu düşündükleri kısımlara dikkat ettikleri görüldü.

Üstteki görselde de görüldüğü gibi, hata mesajlarının içeriklerinde sunulan veri giriş formatına yönelik örnek gösterimler kullanıcılar tarafından daha fazla sabitlenilen ve en yoğun bakılan alanlar oldu. Bunun dışındaki hata mesajı içeriklerine kullanıcılar belli belirsiz baktılar ve genel olarak kendileri için faydalı olacağını düşündükleri mesaj içeriklerine odaklandılar. Buna göre, hata mesajı ekranlarında kullanıcılara verilecek mesaj içeriklerinde, özellikle hatayı nasıl gidereceklerine yönelik bilgilendirmelerin örneklerle verilmesinin büyük önem taşıdığı görüldü.

Özetleyelim mi?

Hem çalışma sonunda elde edilen ısı haritası bilgileri ve kullanıcı performansı sonuçları hem de kullanıcılarla yapılan birebir görüşmeler, hata mesajı içeriklerinde gereksiz açıklamalardan uzak durulması gerektiğini ortaya koyuyor. Zira kullanıcılar yakındaki hata mesajlarına daha fazla, uzaktakine daha az baksa da, hatanın nasıl giderileceğini anlamak için oldukça fazla zaman harcamak zorunda kalıyorlar.

Kısaca, hata mesajı içeriğinde laf kalabalığı yapmak yerine, hatanın nasıl düzeltileceğine yönelik örnek gösterimin de yer alacağı, sade, kısa ve açık bilgilerin verilmesini tavsiye ederim.

Bu yazıda bahsedilen araştırma hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.