Ebeveynlere yönelik mobil uygulamalar, ebeveynlerin aktivite takibi, eğitim, uzman bilgisi, tavsiye ve deneyim paylaşımı (Doty ve Dworkin, 2014; Lupton vd., 2016), bebek ürünleri, ebeveynlere özel sosyal medyalar, sağlık verilerinin takibi gibi imkanları dijital ortamda sunar ve bu önemli konuların daha sürdürülebilir şekilde idare edilmesini sağlayarak ebeveynlerin hayatını kolaylaştırmayı hedefler. iiMedia Research tarafından gerçekleştirilen bir ankete göre, 2019’un ilk yarısında mobil ebeveyn uygulamalarının aktif kullanıcıları, en yüksek ilgiyi ebeveynlik (%52,1) ve hamilelik (%41,7) bilgisi ile ilgili hizmetlere göstermiştir.
Oyunlaştırma, diğer alanlarda olduğu gibi, ebeveynlik sorumluluklarını yerine getirme konusunda üretilmiş çözümlere entegre edildiğinde de, bu çözümlere davranış değişikliği yaratma gücü katar. Dolayısıyla oyunlaştırma içermeyen bir uygulama fonksiyon sunarken, doğru oyunlaştırma tasarımına sahip bir uygulama, bu fonksiyonları kullanıcıda içselleştirir. Bu yazının amacı ebeveynlere farklı konularda hizmet veren oyunlaştırılmış mobil uygulamaları, kullanıcı kitlesi, hedef davranış ve bunlara yönelik oyun elementleri açısından inceleyerek ortak noktaları bulmak ve oyunlaştırma tasarımı açısından henüz değerlendirilmemiş fırsatları keşfederek bu alandaki uygulamalar için iyileştirme önerileri sunmaktır. Uygulamalar “bebek aktivitesi takibi”, “annelere özel”, “eğitici” ve “ebeveyn ve bebek ürünleri” kategorilerinde incelenmiştir.
Bu içerik ücretsiz!
Okumaya devam etmek ve SHERPA Blog okuru olmak için aşağıdakilerden birini seç. Her hafta yenileri eklenen yüzlerce içeriğe ücretsiz ve sınırsız eriş.
Ebeveynlere yönelik mobil uygulamaların büyük bir bölümünün odaklandıkları konulardan biri de kullanıcıya ebeveynlik pratiklerini günlük, haftalık ya da aylık olarak kişiselleştirme imkanı sunması ve kişiselleştirilen bu içeriğe bağlı olarak gönderdiği hatırlatmalar aracılığıyla, kullanıcı tarafından oluşturulan içeriğin sürekliliğinin sağlanmasıdır. Böylelikle kendisine özel bir deneyime sahip olan kullanıcı, tüm diğer pratiklerinde olduğu gibi, ebeveynlik pratiklerini de özelleştirme imkanını elde etmektedir. Kimi uygulamalar diğer hizmetlerinin yanında bu özelliği sunsa da, bu konuda özelleşmiş uygulamalarda özellikle aktivite çeşidi ve ölçümler açısından çok daha detaylı hizmete ulaşmak mümkün.
Bu uygulamalardan biri olan Babysparks 0-3 yaş arası çocuklar için binlerce aktivite ve gelişim noktalarını takip edebilmeyi sunuyor. Dil becerileri, kaba ve ince motor becerileri, sosyal-duygusal, duyusal ve öz bakım dahil olmak üzere farklı kritik gelişim alanlarını destekleyen günlük bir etkinlik programı, her aktivite için kısa eğitici videolar, kategorilere veya etiketlere göre aranabilen yüzlerce geliştirme ve ebeveynlik makalesinden oluşan bir kitaplık, kişiselleştirilmiş raporlar da dahil olmak üzere çocuğunuzun gelişim noktalarını, ilerlemesini ve büyümesini izlemek için araçlar içerir. Oyun elementlerinden ilerleme çubuğu, eğitim oturumu (tutorial) ve yönlendirmeler, yarışmalar, kilitli kilometre taşı, mentorluk kullanılmıştır.
Babysparks uygulaması arayüzü
Bu kategoride incelediğimiz diğer uygulama Enfamil Family Beginnings® hamilelik süresi boyunca aklınızdaki sorulara yanıt bulmak, bebeğin gelişimini takip edebilmek, kişiselleştirilmiş makaleler ve videolar okunabilecek bir uygulamadır. Uygulamada mağaza içi ve çevrimiçi kullanılabilecek kuponların yanında, aldığınız ürünleri kullanarak hazırlayabileceğiniz mama tarifleri bölümü de bulunmaktadır. Ülkemizde kullanıma açık olmayan uygulama, özellikle #BellyBadge ismini verdiği dijital rozetlerle oyunlaştırmaya marka değeri de katarak basit görünse de başarılı bir oyunlaştırma tasarımı sunmuştur.
Enfamil Family Beginnings® arayüzü
Annelere özel uygulamalar
Elika Hamile, gebelik hesaplama, hamilelik takibi, hamilelik takvimi, gün gün gebelik ve bebek gelişimi, gibi birçok başlık altında deneyimler sunuyor. Uygulamada oyunlaştırma elementlerinden. Hamilelik hesaplama, hamilelik takvimi, gün gün gebelik ve bebek gelişimi gibi hizmetlerin yanı sıra forum sayfaları, anket, anı defteri, hamilelikte kilo takibi, baby shower planlama, isim sözlüğü, ihtiyaç listesi, planlayıcı, blog, çekiliş, açık artırma gibi çeşitli bölümler de bulunmakta. Uygulama ücretsiz ve kullandıkça hafta hafta gebelik süreci hakkında bilgiler sunuyor. Ayrıca uygulama içinde Elika puanları toplayabilir ve bu puanlarla sürpriz hediyeler kazanabilirsiniz. Oyun elementlerinden puanlar ve puan sistemi, hamilelik sürecini izleyen ilerleme çubuğu, fiziksel ödül, rozet, eğitim oturumu (tutorial) ve yönlendirmeler, yarışma, bilgi paylaşımı, anonimlik, epik anlam, anlık geribildirim, Big Burn ve sosyal etkileşim döngüleri kullanılmıştır.
Elika Hamile uygulaması arayüzü
Eğitici uygulamalar
Eğitim, teknolojiyle giderek daha çok iç içe geçerken çocukların ilgisinin geleneksel araçlardan, mobil teknolojilere yöneldiği görülmektedir. Çocukların oyun ve öğrenme aracı olarak mobil uygulamaları kullanmaları eğitim faaliyetlerini keyifli hale getirmektedir. Ebeveynler, bu mobil uygulamaları çocuk gelişiminde yardımcı olması için ya da boş zamanlarını verimli değerlendirme araçları olarak kullanabilir ve çocuğun oyun zamanını eğitici bir sürece dönüştürebilir.Bu amaç için özel olarak tasarlanmış olan Türkiye’nin ilk oyunlaştırılmış eğitim platformu MentalUP, 102 ülkede 10 milyon kullanıcıya sahip, çocuk gelişim uzmanları, akademisyenler ve oyun tasarımcılarının bir araya gelerek geliştirdiği, çocukların düşünme ve öğrenme becerilerini geliştirmeye yönelik özel egzersizler içeren, oyunlaştırılmış eğitim platformudur. Oyun elementlerinden avatar, puanlar ve puan sistemi, ilerleme çubuğu, liderlik tabloları ve sıralama, zaman kısıtı, rozet, eğitim oturumu (tutorial) ve yönlendirmeler, yarışma, kilitli nadir içerik, anlatı (narrative), kişiselleştirme, beklenti kullanılmıştır.
MentalUP uygulaması arayüzü
Bu alandaki diğer bir uygulama ise Smile and Learn. İçerisinde çocuklara yönelik eğitici oyunlar, animasyonlar, videolar ve çocuklar için etkileşimli hikayeler olarak 6.500’den fazla etkinlik bulunan uygulama, algılama, dil, dikkat ve yaratıcılık gibi bilişsel yeteneklerini eğitmek ve geliştirmek için çeşitli oyunlardan yararlanıyor. Tüm hikayeler ve oyunlar, İspanyolca, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Portekizce ve Katalanca dillerine çevrilebiliyor. Uygulamanın en değerli özelliklerinden biri olarak, hikayeler hiperaktivite, otizm, down sendromu ve zihinsel engelliler gibi özel eğitim ihtiyaçları olan çocuklar için okumayı kolaylaştıran piktogramlar içeriyor. Uygulamada ebeveynlere çocukların kullanım zamanı ve ilerleyişi hakkında ayrıntılı veriler ve onlara rehberlik edecek faydalı öneriler sunarken, çocukların oynadığı her oyunun ve etkileşimli hikayesinin raporunu ebeveynlerle paylaşıyor.
Smile and Learn arayüzü
Bebek ve ebeveyn ürünleri
Birbirine alternatif ürünlerin çoğaldığı, e-ticaretin sunduğu imkanlarla rakiplerin ve rekabetin arttığı bir dönemde sadık müşteriler kazanmak oldukça zorlaşmıştır. Çoğu endüstri için ortalama müşteri sadakati %20’nin altındadır. Güncel istatistiklere göre ise mevcut bir müşteriye satış yapma olasılığı %60-70 iken yeni bir müşteriye satış yapma olasılığı %5 ile %20 arasındadır. Bu oranlar müşteri sadakatini sağlamanın önemini göstermektedir. Bu hedefle müşteri sadakati ve oyunlaştırmanın birbiriyle entegre edilmesi etkili bir karardır.
Bu şekilde oyunlaştırma tasarımından destek alan Pampers Prima Kulübü anne ve babalara çeşitli özel fırsatlar sunan, yine video izleme, ankete katılma, ürün alma gibi aktivitelerle puan toplayarak ödüller kazanabileceğiniz, aynı zamanda bebek beslenmesi, yenidoğan bebek bakımı, bebek gelişimi, bebek uyku düzeni ve gebelik takibi imkanı sunan, hamilelik sürecinde ihtiyaç olabilecek ipuçları sunan ve bir mobil uygulamadır. Uygulamada kullanılan oyunlaştırma elementlerinde bazıları puanlar, ödüller, eğitim oturumu (tutorial), deneyim (XP) puanları, sabit aksiyon ödülü, hediye, hediye puanları, görevler, acemi şansı, özel gün dinamikleri, kazanma durumları.
Pampers Prima Kulübü arayüzü
Yazımızda inceleyeceğimiz son uygulama ebebek Bebeveyn Kulübü. Bebekoloji felsefesini kullanıcılarına aşılamak ve pozitif ebeveyn davranışlarını içselleştirmek (ebeveynleri bebeveynlere dönüştürmek) için oyunlaştırmayı kullanan ebebek, yelpazesindeki ürünleri de Bebeveyn Kulübü’ndeki ödül elementine dönüştürmüştür.Ebeveyn ve bebeğidoğum öncesinden 4 yaşa kadar takip eden, bilgilendirenBebeveyn Kulübü’ne yeni bir uygulama indirmeden, ebebekmobil uygulamasındaki üyeliğinizle giriş yaparak erişmek mümkün. Puanlar verilen görevleri ve ihtiyaç listesinin her bir element tamamlandığında, ayrıca ebebek’ten yapılan her alışverişin %1’i üzerinden ve geçmiş alışverişlerden de kazanılmaktadır. Oyuncu her 100 puan topladığında ödül kutusunu açma hakkı kazanır. Görevler makale okumak, anket doldurmak, video/fotoğraf göndermek, oyunu tavsiye etmek, ürünlere yorum yazmak gibi çeşitli aktivitelerden oluşmaktadır. Oyun elementleri olarak puan, sabit aksiyon puanı, rozet, hazine sandığı, fiziksel ödül, ilerleme çubuğu, görev, bilgi yarışması, liderlik tablosu, merak ve zaman kısıtı kullanılmaktadır.
ebebek Bebeveyn Kulübü arayüzü
Öneriler
Ebeveynlere hizmet veren çoğu uygulama belli bir alanda özelleşmek yerine pek çok fonksiyonu kapsama eğilimi gösteriyor. Burada oyunlaştırma tasarımı açısından ortaya çıkan sorun, tasarımın bu kadar geniş bir kapsamda kullanıcı kitlesi ve motivasyon kaynakları derinlemesine araştırılmadan, oyunlar ile ilgili akla ilk gelen benzer mekanik ve elementler (puan, rozet, ilerleme çubuğu, yarışma ve görevler) kullanılarak yapılması. Bu durumla karşı karşıya olan uygulamalar belli birkaç davranışa odaklanarak ve bunların değişikliğini hedefleyerek oyunlaştırma tasarımlarını yeniden gözden geçirmelidir.
Neredeyse bu yazıda incelediğimiz tüm uygulamalar tarafından kullanılan “eğitim oturumu”, iyi tasarlanmış oyunlarda da görebileceğimiz, kullanıcının deneyimle ilgili bilgisini artırarak “akış” durumuna girebilmesi için kullanılan bir elementtir. Karmaşık bir deneyim tasarımına sahip tüm uygulamalar bu elementten yararlanmalıdır.
Ebeveyn uygulamaları kapsamına oldukça uygun olduğu tespit edilmesine rağmen incelediğimiz uygulamaların hiçbirinde değerlendirilmemiş olan oyun elementleri:
Koruyucu görevi (Protector quest): Oyuncunun herhangi bir şeyi (örneğin sanal bir bebeği) korumak için görevlendirilmesi.
Görsel hikayeleştirme (Visual storytelling): Hikayeyi ve ilerlemeyi görsel olarak aktarmak
Alfred Etkisi (Alfred Effect): İleri düzeyde kişiselleştirme ile uygulamayı vazgeçilmez kılmak
Ücretsiz öğün (Free lunch): Oyuncu herhangi bir aktivite göstermeden (örneğin anneler/babalar gününde) ödül vermek
Takım görevleri
İncelediğimiz uygulamaların sadece bir tanesinde rastladığımız ve aslında ebeveyn olmanın doğasına belki de en uygun element olan “epik anlam”ın farklı kullanıcılar için yaratacağı deneyim fırsatları daha yakından incelenmelidir.
