Latince bilmiyor olabilirsiniz ama “Lorem ipsum dolor sit amet” ile başlayan çeşitli uzunluktaki metinlere aşina olmalısınız. Tasarımda sıkça kullanılan yer tutucu metinler projenin başlangıç safhalarında pratik bir çözüm olsa da ilerleyen aşamalarda tasarıma anlam açısından değer kaybettirir. İçeriği tasarımla çok geç olmadan bütünleştirmek için Lorem Ipsum ile erkenden vedalaşmakta fayda var.
Latince bilmiyor olabilirsiniz ama “Lorem ipsum dolor sit amet” ile başlayan çeşitli uzunluktaki metinlere aşina olmalısınız. Tasarımda sıkça kullanılan yer tutucu metinler projenin başlangıç safhalarında pratik bir çözüm olsa da ilerleyen aşamalarda tasarıma anlam açısından değer kaybettirir. İçeriği tasarımla çok geç olmadan bütünleştirmek için Lorem Ipsum ile erkenden vedalaşmakta fayda var.
Kullanıcı deneyimi tasarımı, temel duyuları yönlendirerek insanların beyinlerinde doğru algıları yaratmak ve insanlara uygun kararları aldırmak üzerine kurulu bir disiplindir. Pek çok tasarımcı ve metin yazarı tarafından yazılı içerikler ve görsel öğeler birbirinden ayrı tasarım elementleri gibi düşünülse de beyinlerimiz bu ayrımı yapmadan çalışır.
İşitsel değil görsel model
Bu içerik ücretsiz!
Okumaya devam etmek ve SHERPA Blog okuru olmak için aşağıdakilerden birini seç. Her hafta yenileri eklenen yüzlerce içeriğe ücretsiz ve sınırsız eriş.
Time dergisinde 2015 yılında yayınlanan makaleye göre, Georgetown Üniversitesi Tıp Fakültesi akademisyenlerinden, nörobilimci Maximilian Riesenhuber ve çalışma arkadaşları, insan beyninin kelimeleri nasıl algıladığına dair yürüttükleri araştırmada şaşırtıcı sonuçlara ulaştılar. Araştırma kapsamında, üniversite öğrencilerinden oluşan bir deney grubundan 150 anlamsız kelimeyi öğrenmeleri istendi, öğrenme öncesi ve sonrasında beyin haritaları görüntülendi.
İlk bakışta beyin tarafından karışık harf grupları olarak algılanan anlamsız kelimeler, öğrenme süreci sonunda araba, kedi, elma gibi gündelik hayatta sıkça kullanılan tanıdık kelimeler gibi algılanmaya başladılar. Başka bir deyişle beyin, kelimeleri duymak yerine görmeyi tercih etti.
Riesenhuber bu sonucu; “Kelimeleri, işitsel değil görsel öğeler olarak algılıyoruz. Kelimeyi bir bütün olarak tanıyoruz ve anlamına işitsel sisteme sapmadan, doğrudan görsel modeli üzerinden ulaşıyoruz.” şeklinde açıklıyor. Bu veriler sözcüklerin de aslında görsel öğeler olduğunu ispat ederken, insanlara dijital dünyada hedeflerine en uygun yoldan ulaşmayı öğretme görevi üstlenen kullanıcı deneyimi tasarımında kullanılacak metinlerin anlamlı olmasının önemini de vurguluyor.
Tasarımın bütünsel değeri
Geçmişte, görselleri ve metinleri bir araya getirme işi için uzun aralar vermek zorunda kalan geleneksel tasarımcılar Lorem Ipsum ve benzeri ve benzeri yer tutucu metinleri kullanmaya daha eğilimli olsalar da günümüzde de bu pratik çözüme başvurmak zorunda kalan yeni nesil tasarımcılara rastlanıyor. Şu ayrımı baştan yapmakta fayda var: Kullanıcı deneyimi tasarımcısı grafiker değildir. İçerik üreticisi ile birebir iletişim halinde çalışır ve tasarımı bütünsel olarak düşünür. Aynı şekilde, içerik yöneticisi metin yazarı değildir. Deneyim tasarımcısı ile birebir iletişim halinde çalışır ve tasarımı bütünsel olarak düşünür. Böyle bir akıl yapısı ve etkileşim sağlandığında, tasarımda yer tutucu metin kullanımı ancak ve ancak projenin en erken safhalarında kabul edilebilir, aksi halde tembelliktir.
Tasarımla içeriğin buluştuğu noktada tipografi faktörünü de dikkate almak önemli. Yer tutucu metinler tasarımın tipografisine farklı etki ederken gerçek metinler farklı etki eder. Örneğin; başlıkların yerleşimi ya da içerik metinlerinin dağılımı tasarımda tipografinin etkisini değiştirir. Bu nedenle, gerçek metinler tasarıma ne kadar erken dahil edilirse uygun yazıtipi kullanımı da o kadar erken belirlenebilir.
Acele etmek vakit kaybettirir
Yer tutucu metinlerle hazırlanan tasarımlar dengeli ve güzel görünür. Ama sadece şık görünüyor diye, denemeden ayakkabı almazsınız öyle değil mi? Kullanıcıya hitap edecek içeriği oluşturan gerçek metinler, tasarımcı tarafından belirlenen ve Lorem Ipsum ile doldurulan ideal alanlara uygun uzunlukta olmayabilir, içerik gösterim hiyerarşisi bozulabilir ve bu konuda hızlı iyileştirmeler yapmak gerekebilir. Bu tür son dakika çalışmalar proje sürecinin ilerleyişini sekteye uğratabilir. Bu yüzden gerçek metinler mümkün olduğunca erken safhada yerleşime hazır olmalıdır.
Proje sahibine yapılacak wireframe sunumunda gerçek metinler kullanmak içeriğin anlaşılır olmasını ve aynı şekilde tasarımın anlaşılır olmasını sağlar. Sunulan tasarım konseptiyle ilk kez karşılaşan proje sahibi, anlamsız yer tutucu metinleri beyninde anlamlandırmakla vakit kaybetmek yerine bütünsel görsel harmoniye odaklanabilir ve görüşlerini daha net ifade edebilir.
Kullanıcı deneyimi odaklı projelerde tasarımı içerikten ayrı tutmak büyük bir hatadır ve telafisi oldukça pahalıya patlar. Gerçek metinleri, anlam yaratarak kullanıcıyı farklı biçimde etkileyen ve hedefine yönlendiren görsel elementler olarak değerlendirmek ve anlamsız yer tutucu metinlerden kaçınmak sürecin sağlıklı işleyişi açısından büyük öneme sahiptir. Bu karar her projenin başında alınmalıdır.
