Kullanıcı Deneyimi Tasarımcısı (UX Designer)
Kullanıcı Deneyimi Tasarımcısı öncelikle ürünün nasıl hissettirdiğiyle ilgilenir. Hedefi, kullanıcının etkileşimini olabildiğince verimli hale getirip basitleştirmektir. Kullanıcı tiplerine göre bir ürünün ne şekillerde kullanabileceğini düşünüp onlarla etkileşim kurarak şu konu başlıklarında üretir:
- Ürüne ait kullanıcı senaryolarını yazma, etkileşim kurgularını oluşturma ve akış şemalarını çizme,
- Ürünün işlevsel gereksinimlerini ve etkileşim modunu analiz etme,
- Persona oluşturma,
- Kullanıcı testleri yapma ve kullanıcıların ürünle ne şekilde etkileşime geçtiğini gözlemleme,
- Wireframe çizimleri aracılığıyla ürün kurgusu oluşturma ve prototipleme,
- Rakip ürünleri, kullanıcı deneyimi ekseninde analiz etme ve buna bağlı olarak son kullanıcılarla görüşmeler yaparak gereksinim belgesini hazırlama.
Arabirim Tasarımcısı (UI Designer)
Arabirim ya da Kullanıcı Arayüzü Tasarımcısı, — adı üstünde — ürünün arabirim tasarımından; nihai sürümün nasıl gözükeceğinden sorumlu olan kişidir. Kullanıcının etkileşime girdiği her ekranı veya sayfayı tasarlamaktan ve kullanıcı arayüzünün, kullanıcı deneyimi tasarımcısının sunduğu mantığı görsel olarak iletmesini sağlamaktan sorumludur. Arabirim tasarımcısı ayrıca, ürün üzerinde uygulanan bir stil kılavuzu ve birleştirilmiş görsel dil oluşturmaktan da sorumludur.
Madde madde yazmak gerekirse, bu rolün sorumluluk alanlarını genel olarak aşağıdaki kapsamda özetlemek doğru olacaktır:
- Arabirim layout’u
- Arabirim tasarımı
- Görsel tasarım
- Etkileşim tasarımı
Ürün Tasarımcısı (Product Designer)
Ürün Tasarımcısı, sadece deneyimin nasıl göründüğünün değil aynı zamanda nasıl çalıştığının ve ne yaptığının da sorumluluğunu üstlenir.
Ürün tasarımı ve geliştirmesi sürecinde iki temel tasarımcı türü vardır: Kullanıcı deneyimi tasarımcıları ve ürün tasarımcıları. Kullanıcı deneyimi tasarımcıları, takımdaki “kullanıcı” savunucusu olarak kabul edilir. İş hedefleri ve şirket içi kararların öncesinde kullanıcı odaklı kararları alanlar kullanıcı deneyimi tasarımcılarıdır. Görevleri, son kullanıcı ile derin empati kurmak ve bu empatiyi kılavuz ürün çözümlerinde (genellikle eskiz veya wireframe yoluyla) kullanmaktır.
Öte yandan ürün tasarımcısı, ürün stratejisini alır ve hayata geçirir. Bir ürünün nasıl görüneceğini ve nasıl hissettireceğini belirler, araştırma analizlerini ve marka anlayışını kullanarak tüm ürün detaylarının bu kapsamda uyumlu olmasını sağlar.
Ana sorumlulukları arasında şu konular sayılabilir:
- Pazar araştırması raporu ile kullanıcı talebinin incelenmesi,
- Pazar ihtiyaçlarının belirlenmesi,
- Ürüne ait tasarım odaklı iş listesinin çıkarılması ve bir üretim planına oturtulması,
- Arabirim tasarımlarının prototiplenmesi veya ne şekilde prototiplenmesi gerektiğiyle alakalı yol gösterme,
- Ürün geliştirme için ekibin organize edilmesi ve süreci güvence altına almak için ürün geliştirme sürecinin takibi,
- Ürün kullanım verilerinin analizi ve ürünün optimizasyon süreçlerinin planlanması,
- Ürünün veya tasarımın, kullanıcı deneyimi ekseninde sağlamalarının yapılacağı metodolojilerle alakalı yol gösterme.
Buraya kadar bahsedilen bu 3 role birbirinden farklı sorumluluklar verilse de bu sorumlulukları keskin bir ayrımla ifade edebilmek ne yazık ki imkansız. Kullanıcı deneyimi ve arabirim tasarımcısı ile ürün tasarımcısının sorumluluklarının çakıştığı birçok rol mevcut.
Önde gelen markalar ürün tasarımcısı rolünü nasıl tanımlıyor?
Facebook:
– Kullanıcılar için faydası/etkisi büyük olabilecek özellikleri/önerileri tespit etme & geliştirme,
– Tasarım kurgusunu ve akışını basit tutabilme,
– Ürün ve yönetici takımın geri kalanıyla birlikte üst düzey stratejik kararlara katkıda bulunabilme,
– Kalite algısını daima yukarı çekebilmek adına diğer tasarımcılardan her zaman fikir alma ve fikir verme (iletişim odaklı bir sürece ayak uydurabilme),
– Bir ürünün özellikle ilk aşamasından kullanım aşamasına kadar olan süre boyunca (ve tabii ki sonrasında da) kullanıcı deneyimini denetlemek için proje yöneticileri, yazılımcılar, araştırmacılar ve içerik stratejistleri ile ortak çalışabilme.
Intercom:
– Ürünün 0 noktasından başlayarak kullanıcı araştırması ve iş hedefleri analizi süreçlerinin hepsinde yer alma ve hem son kullanıcılarda hem de iş hedeflerinde karşılık bulacak fikirleri oluşturabilme,
– İş akışlarının tasarlanması,
– Hızlıca prototip oluşturup fikri valide edebilecek kurguları geliştirebilme,
– Tüm takımın geribildirimlerini alarak iteratif bir şekilde ilerlenecek kurguyu oluşturma,
– Yazılımcılarla dirsek temasında çalışabilme.
IBM:
– Ürün yaratma sürecinin her aşamasında bulunma,
– Bir sonraki büyük yeniliğe ait fikirler üretme,
– Hem etkileşim tasarımı hem de görsel tasarım becerilerine sahip olma,
– Yapılacak çalışmalara rehberlik edebilmesi için veri analiz raporlarından faydalanabilme,
– Teknolojiye hakim olma,
– Prototipleme yaparak kullanıcılardan hızlıca geribildirim alıp iteratif ilerleme kurgusunu geliştirebilme,
Özetle; bir ürün tasarımıcısından, işin başlangıç noktasından gelinmek istenen noktaya kadar tüm sürece hakim olması ve bu süreçte hem iş hedeflerini hem de kullanıcıyı gözeten çözümler üretmesi beklenmekte diyebiliriz.
sonuçta ürünün nasıl hissettirdiğiyle ux designer mı ilgileniyor yoksa ürün tasarımcısı mı? =)
Aslında her ikisi de ilgileniyor : ) Konuyla alakalı yaptığım birçok okuma ve incelediğim birçok iş ilanından, UX Designer’ın proje süreçlerinin belli kesitlerinde devrede olduğu, ürün tasarımcısının ise A’dan Z’ye tüm süreçlerde yer aldığının çıkarımını yaptım diyebilirim. UX Designer, karşı taraftaki hissiyatın ne olacağını sadece “kullanıcı” ekseninde değerlendiren, Product Designer ise “hem kullanıcı, hem de iş hedefleri” ekseninde değerlendiren taraf oluyor. Fakat tabii ki bu “x sadece şunu yapar, y ise sadece şunlarla ilgilenir.” diye keskin hatlarla belirtilebilecek kapsama sahip değil, birçok şirkette bu unvanların aldıkları sorumluluklar, şirket yapısına göre değişiklik de gösterebiliyor.