Bu yazıyı akıllı telefonlarınızdan mı okuyorsunuz? Sosyal medya hesaplarınızı ve e-postalarınızı her an cebinizde mi taşıyorsunuz? Günümüzde bunlar ve çok daha fazlası artık akıllı telefonlardan yapılıyor. Böylece mobil erişimlerin performans analizi de büyük öenm taşır hale geliyor.
Bu yazıyı akıllı telefonlarınızdan mı okuyorsunuz? Sosyal medya hesaplarınızı ve e-postalarınızı an ve an cebinizde taşıyor musunuz?
Günümüzde kullanıcılar yukarıdaki aktivitelerden çok daha fazlasını; online alışverişten TV izlemeye, bahis oyunlarından, yemek siparişine kadar bir çok işlemi cep telefonları ile yapabiliyor. Mobil teknolojinin hayatımıza olan etkisini gündelik yaşamda rahatça gözlemleyebileceğimiz gibi aşağıdaki istatistiklerde ışık tutacaktır.
2014 yılından itibaren mobil internet kullanıcılarının sayısı masaüstü kullanıcı sayısını geride bırakmış.(comScore araştırması)
2014 yılında mobil kullanıcı sayısı dünya genelinde 5,6 milyara ulaştı. 2018 yılında bu sayının 6,2 milyar olması ve tüm popülasyonun %84’nün akıllı telefon kullanması bekleniyor.
E-mail hesabı olan kişilerin %46’sı maillerini mobil cihazlar ile takip ediyor.
Mobil internet trafiği tüm internet kullanımının %39’unu oluşturuyor.
E-ticaret sitelerinde trafiğin %53’ü mobil cihazlardan geliyor(Shopify).
Değişime ve gelişime ayak uydurmak isteyen firmalar bu verilere kayıtsız kalamadılar ve mobil kullanıcılarına daha etkin şekilde ulaşmak için gerekli çalışmalara başladılar. Cihazların küçülmesi, kullanıcıların davranışlarındaki değişiklikler ve farklı tasarımsal ve teknik uygulamalar ile birçok bilinmezi barındıran mobil dünya, zaman geçtikçe farklı bir gereksinimi daha doğurdu: Ölçümleme.
Bu içerik ücretsiz!
Okumaya devam etmek ve SHERPA Blog okuru olmak için aşağıdakilerden birini seç. Her hafta yenileri eklenen yüzlerce içeriğe ücretsiz ve sınırsız eriş.
Aslında her zaman başarının altında yatan en önemli faaliyet olarak görmemiz gereken ölçümleme, işin mobil tarafında başlarda geri planda tutuldu. Ancak rekabetin artması ve mobil hizmetlerin lüksten olmazsa olmaza dönüştüğü bu günlerde güncelleme ve iyileştirmeler yapmadan pazarda var olmak çok mümkün olmuyor. Bu iyileştirmeleri müşteri geri bildirimlerinden yola çıkarak yani kalitatif veriler ile yapabileceğiniz gibi, analitik araçları kullanarak ve belirli bir sistematik yaklaşım ile yani kantitatif veriler ilede yapabilirsiniz. Kantitatif verileri nasıl mı toplayacaksınız? Aslında biliyorsunuz…
Mobil ölçümleme
Mobil web kullanımı kullanıcıların online içeriklerinizi akıllı telefonlarından veya tabletlerinden görüntülemesini ifade eder. Firmalar bu kullanıcıları iki şekilde karşılamayı tercih ediyor:
Farklı site kullanarak, ziyaretçileri m.example.com adresine yönlendirerek.
Responsive ve adaptive tasarımlar kullanarak tek domainden tüm cihazlara uyumlu web siteleri oluşturarak.
Not: Google’ın yayınladığı bildiriye göre, eğer farklı domainde site kullanmıyorsanız mobil uyumlu tasarıma sahip olmayan sitelerin mobil arama sonuçlarında görünmeyeceğini hatırlatalım.
Mobil uyumlu web sitenizi oluşturduktan sonra hangi metrikleri gözlemleyeceğinizi(KPI) belirlemeli, bu süreçte yardımcı olması için mobil sitenizde kullanıcıların neler yapmak isteyeceklerine karar vermelisiniz. Elde edeceğiniz çıktılar işletmenizin genel dijital pazarlama çalışmalarını değerlendirmenizde de yardımcı olacaktır.
Doğru KPI’lara odaklanmanız kaynakları verimli kullanmanızı sağlayacak ve odağınızı doğru yere vermenizi kolaylaştıracaktır. Aşağıda mobil web sitenizin performansını ölçmek için incelemeniz gereken bazı metrikleri bulabilirsiniz.
Dönüşüm Oranı (Conversion Rate): Önceden belirleyeceğiniz yolu tamamlayan ziyaretçiler dönüşümü tamamlamış sayılır.
Oturum Süresi (Session Length): Kullanıcıların uzun süre sitede kalması içeriğinize gösterdikleri ilgiyi ifade eder.
Yeni Kullanıcılar (New Users): Buradan alacağınız data ile AARRR metriklerin Acqusation(Edinme) çalışmalarınızın verimliliğini ölçebilirsiniz.
Yaşam Boyu Değer (Lifetime Value): Ziyaretçilerinizi segmentlere ayırıp en karlı müşterilerinizi belirleyebilir ve reklam stratejilerinizi buna göre oluşturabilirsiniz.
Bounce Rate (Hemen Çıkma Oranı): Sektör ortalamanıza göre karşılaştırma yapıp yüksek çıkan yerlerde gerekli düzenlemeleri yapabilirsiniz.
Bu metrikleri mobil analiz için özelleştirilmiş online araçlar ile gözlemleyebilirsiniz. Yazıma dünya genelinde en çok kullanılan analitik araç olan Google Analytics üzerinden mobil performansı nasıl ölçümleyeceğinizi anlatarak devam etmek istiyorum.
Google Analytics ve Mobil Performans
Google Analytics normal web siteleri için sağladığı geniş ölçümleme imkanlarının yanı sıra mobil trafiğide etkin analiz edebilmenize olanak tanıyor. Sol taraftaki menüden Audience(Kitle)→ Mobile sekmesinin altında iki seçenek sunuluyor: Overview(Genel) ve Devices(Cihazlar).
Overview’e tıklayarak web sitenize masaüstü, tablet ve akıllı telefonlardan gelen kullanıcılara ait metrikleri izleyebilir ve karşılaştırmalar yapabilirsiniz. Örneğin sitede geçirilen süre, oturum başına açılan sayfa metrikleriniz mobil cihazlarda çok düşük çıkıyorsa tasarım ve navigasyon üzerinde biraz daha düşünmeniz gerektiğini görebilirsiniz.
Devices seçeneği ise mobil sitenize gelen trafiği cihaz gruplarına göre segmente edip kendi aralarında karşılaştırma yapabilmenize olanak tanıyor.
İlk tabloda masaüstü trafiğinin tüm trafiğin %83’ünü aldığını görüyoruz. Bounce Rate ve sitede geçirilen süreye baktığımız zaman tabletten gelen trafiğin en iyi oranlara sahip olduğunu söyleyebiliriz(Kullanıcı sayısının az olduğunu göz ardı etmeyelim). Buradan yola çıkarak mobil performansı geliştirmek için farklı ekran çözünürlüklerine sahip cihazlarda testler yaparak problem tespitine başlayabiliriz.
İkinci görselde ise Apple ve Samsung cihazlarının mobil trafiğin yarısından fazlasını oluşturduğunu görüyoruz. Apple iPad’den gelen ziyaretçilerin oturum başı sayfa görüntüleme e sitede geçirilen zaman metriklerinde iyi olduklarını söyleyebiliriz.
Google Analytics’in sunduğu bir diğer önemli özellik ise mobil trafiğinizin hangi lokasyonlardan geldiğini göstermesi. Mobil uygulama geliştirmek istediğinizde, reklam kampanyası yapmak istediğinizde veya düşük bütçe ile işe başladığınızda ilk etapta elde edeceğiniz bu veriler kaynaklarınızı daha verimli kullanamanız açısından çok önemli olacaktır. Haritada mobil trafiğinizi görmek için Audience→ Mobile→ Devices tıklayıp açılan sayfada Map Overlay linkine tıklamalısınız.
Kullanıcı deneyiminin mobil performansı nasıl etkilediğini yukarıda belirtmiştik. Optimizasyon sürecinde de farklı cihazlara göre testlerinizi yaparak en doğru tasarımı belirlemelisiniz. Peki önceden bilgi sahibi olmak, mevcut kullanıcılarınızın hangi ekranlardan sizi ziyaret ettiğini bilmek güzel olmaz mıydı? Audience→ Overview menüsüne tıkladığınızda açılan sayfanın en altında Screen Resolutions(Ekran Çözünürlükleri) linkini göreceksiniz. Tıkladığınız anda aşağıdaki gibi ekran çözünürlüklerine göre oturum sayılarını inceleyebilirsiniz.
Son olarak anahtar kelime analizlerinden bahsetmek istiyorum. Yazının başında firmaların mobil hizmetleri için iki tip kanalı seçtiklerinden bahsetmiştim. Bu kanallar arasında seçim yaparken anahtar kelimeler şüphesiz önemli bir kriter olacaktır. Eğer mobil aramalarda masaüstüne göre çok farklı kelimelerden trafik alıyorsanız m.example.com yapısıyla hizmet vermeniz doğru olacaktır. Bu size tespit ettiğiniz farklı anahtar kelimelere göre esnek optimizasyon ve tasarım imkanı verecektir. İşin bir diğer boyutuda AdWords kampanyaları. Eğer AdWords hesabınızı Analytics ile ilişkilendirdiyseniz, hangi anahtar kelimelerin mobilden daha fazla tıklama aldığını tespit edip, iyileştirmeleri daha gerçekçi verilere dayanarak yapabilirsiniz.
Anahtar kelime analizini Acqusition(Edinme)→ Campaign(Kampanya)→ Organic Keywords(Organik Anahtar Kelimler) menüsünden Secondary Dimension‘ı(İkincil Boyut) Device Category(Cihaz Tipi) seçerek yapabilirsiniz. Ayrıca her bir anahtar kelimeyi kendi içinde de mobil ve masaüstü trafiğini inceleyebilirsiniz.
Optimizasyon
Analizleriniz sonucu mobil siteniz beklentilerinizin altında mı kaldı? Endişeye gerek yok!
Yukarıda anlattığımız planlamalar ve analiz süreci gerektiğinde doğru hamleleri atabilmeniz için yapıldı. Sorunun köklerine inip performansı nelerin olumsuz etkilediğini tespit etmelisiniz. Sitenize farklı cihazlardan girip tasarım ve hız performansına bakabilirsiniz. Kullanıcı dostu bir tasarım, hemen çıkma oranını düşürebilir, sitede geçirilen zamanı, görüntülenen sayfa sayısını arttırabilir ve belirlediğiniz görevleri kullanıcıların tamamlamasını kolaylaştırabilir. Bu konuda Google’ın belirlediği kriterleri incelemenizi tavsiye ederim.
Tasarımın yanı sıra sitenin mobil açılma hızıda önemli bir etken. PageSpeedInsights aracı bu noktada kullanabileceğiniz güvenilir araçlardan birisi. Site açılma hızını arttırmak için atacağınız adımlar aşağıdakiler gibi olabilir:
Web sitenizde görsel sayısını çok abartmadan ve boyutlarını doğru ayarlayarak kullanmalısınız.
Sayfa yüklenirken oluşacak HTTP taleplerini mümkün olduğunca az tutmalısınız.
Dışarıdan yüklemelerin(Java Script ve CSS dosyaları) sayısını ve boyutunu azaltmalısınız.
Optimizasyon sürecine gereken önemi vermeniz açısından şu çarpıcı istatistiği paylaşmak istiyorum: Kullanıcıların %61’i mobil uyumlu olmayan bir siteye girdiklerinde direkt rakip sitelere gidiyor.
Özet
Mobilin gelişimine ve günlük hayatımızdaki yerine dair çok fazla şey söylemeye gerek yok… Markaların neredeyse sektör gözetmeksizin mobil kullanıcılara yönelik yaptığı yatırımların karşılığını alabilmeleri için analiz ve optimizasyon süreçlerini es geçmemeleri gerekiyor. Aslında iş dünyasının her aşamasında ihtiyaç olan bu yaklaşım doğru planlanmadığı ve uygulanmadığı takdirde başarısızlığınızın altında yatan başlıca nedenlerinden olacaktır. Mobil ölçümleme için kullanabileceğiniz çeşitli araçlar olduğu gibi, Google Analytics sunduğu farklı raporlama yaklaşımları ve ücretsiz oluşu ile öne çıkıyor. Bu araçlardan hangisini kullanırsanız kullanın, doğru ölçümleme planını oluşturmadığınız takdirde verim almanız neredeyse imkansız olacaktır. Analizleriniz sonucu elde ettiğiniz raporlar ile gerekli optimizasyonları yapmalı böylece pazardaki yerinizi koruyabilir/iyileştirebilirsiniz.
