UXRP Araştırma Tasarımı Kiti: Hedefe yönelik kullanıcı araştırmaları tasarlayın
Tasarım ve araştırmanın farklı alanlarından üç sektör profesyonelinin buluştuğu UXRP, hedefe yönelik kullanıcı deneyimi araştırmalarının tasarlanmasını kolaylaştırma amacıyla oluşturdukları Araştırma Tasarımı Kiti'ni ücretsiz olarak kullanıma açıyor.
Tasarım ve araştırmanın farklı alanlarından gelen üç sektör profesyoneli olarak (Örsan Berkay Tülüce, Cansu Nur Kılıç ve Safa Berkay Peker) tecrübelerimizi, edinimlerimizi demokratize etme gayesiyle buluştuğumuz UXRP (UX Research Playground) çatısı altında, deneyim araştırmalarının yürütülmesini; etkisi yüksek, boşlukta süzülmeyen araştırmaların tasarlanmasını kolaylaştıracak içerikler üretiyoruz. Farklı şapkalar altında, aktif araştırma/ tasarım uygulayıcıları olarak edindiğimiz kazanımları, araştırma süreçlerinin yürütülmesini kolaylaştırıcı formatlara ve pratiğe dönük, uygulanabilir (ve özelleştirilebilir) reçetelere dönüştürüyoruz.
Ürün/ servis geliştirme süreçlerinde etkisi yüksek, ölçeklenebilir araştırmaların tasarlanmasına yardımcı olma amacıyla “Araştırma Tasarımı Kiti” adını verdiğimiz, ücretsiz olarak faydalanabileceğiniz bir kit hazırladık. Ancak hazırladığımız kite ve bu kiti edinebileceğiniz bağlantılara geçmeden önce, kullanıcı araştırmasının ne olduğundan ve araştırma tasarımının ne anlama geldiğinden kısaca söz edelim.
Bu içerik ücretsiz!
Okumaya devam etmek ve SHERPA Blog okuru olmak için aşağıdakilerden birini seç. Her hafta yenileri eklenen yüzlerce içeriğe ücretsiz ve sınırsız eriş.
Kullanıcı deneyimi araştırmaları farklı bağlamları, durumları ve anlamsız görünebilen veri noktalarını ilişkilendirerek tarifler; belirsizliği azaltarak tasarım kararlarının alınması kolaylaştırır, riskleri azaltır. Ürün/servis geliştirme süreçlerindeki paydaşları kullanıcı lensinden baktırarak stratejilerin, tasarım kararlarının kullanıcıyı dikkate alarak şekillendirilmesinde rol oynar. Merak ettiklerimizi sıralı halde sormaktan veya çoğu zaman tamamlanmış tasarımı makyajlamaya götüren kullanılabilirlik testlerinden fazlasıdır. İhtiyaçları izleyen datayı elde etmek ve elde edilen datayı aksiyon alınabilir, ölçeklenebilir içgörülere dönüştürmek sistematik bir süreç ve farklı disiplinlerin ortak paydada buluşmasını, aynı dili konuşmasını kolaylaştıracak bir orkestrasyon gerektirir. Tüm bu sebepler ve kompleks olabilen ilişki ağlarından ötürü deneyim araştırmaları da anlamlı bir şekilde sonuçlanması hedeflenen çoğu şey gibi bir tasarım süreci gerektirir.
Bu süreç de bir ürün veya servis tasarımında olduğu gibi karakteri itibariyle stratejik bir süreçtir. Kısıtlarla fırsatların, bilinenlerle bilinmeyenlerin bir amaç doğrultusunda sentezlenmesini, aksiyonların önceliklendirilmesini gerektirir. Araştırmanın ana hatlarını çizer; araştırma ihtiyacının tanımlanmasından içgörülerin tasarım kararlarına dönüştürülmesine, araştırma sürecinin uçtan uca ne şekilde yürütüleceğini tarifler. Araştırma sürecindeki belirsizlikleri azaltarak, paydaşların sürece aktif olarak dahil olmasını, disiplinler arası diyaloğu kolaylaştırır. Karakteri itibariyle değişkenlerin öngörülemez olabildiği araştırma sürecinde karşılaşılabilecek zorlukların haritalandırılmasını, araştırma çıktılarının ölçümlenmesini kolaylaştırır.
Araştırma tasarımın, üç temel adımı vardır:
Araştırma ihtiyacının çözümlenmesi
Araştırmanın ürün geliştirme döngüsüne doğru şekilde eklemlenebilmesi için araştırmaya konu ürün veya servisin üretim sürecinin, bu süreçte yer alan aktörlerin keşfedildiği; araştırma ihtiyacına götüren nedenlerin, araştırmadan beklentilerin haritalandırıldığı araştırma adımıdır. Etkisi yüksek bir araştırma, odaklanılacak ürün/ servisin karakteri, üretim döngüsü özelinde bir farkındalık ve doğru araştırma objektiflerinin tanımlanmasına zemin hazırlayan bir çözümleme eforu gerektirir. Bu çözümleme süreci, özellikle paydaş sayısının çok olduğu ekosistemlerde doğru araştırmanın tasarlanması ve sentezlenen içgörülerin tasarım sürecine etkisi noktasında kilit önem taşır.
Araştırma sürecinin planlanması
Odaklanılacak ürün veya servisin ajandası tanımlandıktan, araştırma kapsamında merak edilenler, yanıtlanmak istenen hedefler haritalandıktan sonra araştırma kapsamının çerçevelendiği, araştırmanın operasyonel olarak uygulanabilir, ölçeklenebilir kılındığı araştırma adımıdır. Bu aşamada ihtiyaçları izleyen datayı elde etmek ve elde edilen datayı aksiyon alınabilir içgörülere dönüştürme adına izlenmesi gereken rota oluşturulur; bu rota kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan aksiyonlar ve operasyonel süreçler planlanır, araştırma kapsamı çerçevelenir. Araştırmanın ana hatlarının, uçtan uca ne şekilde yürütüleceğinin netleştirilmesi ve planlanan aksiyonların erişilebilir bir formatta derlenmesi araştırma süreci özelindeki belirsizlikleri azaltır, paydaşların sürece aktif olarak dahil olmasını, disiplinler arası diyaloğu kolaylaştırır.
Veri edinim formatlarının oluşturulması
Araştırmanın odağı, kapsamı çerçevelenip, araştırma kapsamında izlenecek yol haritası detaylandırıldıktan sonra; katılımcılardan etkin veri edinimini sağlama adına faydalanılacak formatların, akışların oluşturulduğu araştırma adımıdır. Deneyim araştırması, kullanıcıları bulup merak ettiklerimizi sıralı halde sormaktan ve elde ettiğimiz datayı post-it’lere aktarmaktan fazlasıdır. İhtiyaçları izleyen datayı elde etmek, bu datayı aksiyon alınabilir kılmak sistematik bir süreç ve orkestrasyon becerisi gerektirir. Belirlenen objektifleri yanıtlama noktasında izlenecek araştırma metodolojisi, bu doğrultuda başvurulacak araştırma metodu (veya metotları) belirlendikten sonra sıra, belirlenen metodolojiyi çalışma bağlamında uygulanabilir, yönetilebilir kılmayı kolaylaştıracak formatları, akışları, diyalog setlerini kurgulamaya gelir.
Doğru araştırma tasarımının ortaya konulmasında belirleyici olduğunu düşündüğümüz bu üç adımı yürütmenizi kolaylaştıracak kanvaslar oluşturduk; bu kanvasları, araştırma tasarımı sürecinde karşılaşabileceğiniz farklı durumlarda işinizi kolaylaştıracak ipuçları ve yaygın araştırma metotlarına genel bakış yaptığımız metot kutusuyla destekledik ve Araştırma Tasarımı Kiti olarak adlandırdığımız oyun alanımızı ortaya çıkardık.
UXRP Araştırma Tasarımı Kiti nedir?
UXRP Araştırma Tasarımı Kiti’ni, ürün/ servis geliştirme süreçlerinde etkisi yüksek, ölçeklenebilir araştırmaların ortaya konmasını kolaylaştırma; boşlukta süzülmeyen, hedefe yönelik araştırmaların tasarlanmasına yardımcı olma amacıyla oluşturduk.
Sezgisel müdahalelerin rutinleştiği, bağlamdan yoksun ezberlerin kurallaştığı, ajandalar tepişirken değer önerisinin kullanıcı deneyimi sosuna bandırılmaktan öteye geçemediği kullanıcı odaklı ürün/servis geliştirme süreçlerinin aslında var olduğunu kabul ederek; bu ekosistemlerde kendilerine bir rota inşa etmeye çalışan uygulayıcıların, belirsizlikleri yönetmelerine yardımcı bir alternatif sunmayı hedefledik. Kullanıcıları odağına alan araştırmaların kaçılmazlığının farkında ürün/ servis tasarımı paydaşları, veri odaklı karar vermeye hasret benchmark sanatçıları ve deneyim araştırmacıları için, araştırma operasyonunu yürütmeyi kolaylaştırıcı pratiğe dönük bir strüktür, farklı durumlara ve araştırma bağlamlarına uyarlanabilir bir oyun alanı kurguladık.
