Bilişsel Çarpıtma nedir?

Psikoloji alanında bilişsel çarpıtmalar (cognitive bias) şeklinde ifade edilen kavram, bireylerin deneyimlerini yorumlarken ve karar alırken sistematik bir şekilde mantığa aykırı bir düşünce yapısını takip etmeleri anlamına gelir. Bilişsel çarpıtmaların sadece günlük hayatımıza değil, profesyonel hayatımızda da etkili olduğu kabul edilen bir gerçektir.

Doğrulama çarpıtması (confirmation bias), sahte ortaklık (false consensus) ve kalıplaştırma (streotyping) gibi türleri bulunan bu çarpıtmalar, kullanıcılardan veri toplama, verilerin yorumlanması ve buna bağlı tasarım kararlarının alınması süreçlerini içeren bir alan olan kullanıcı deneyimine birebir etki eder, hatta bilişsel çarpıtmaların olumsuz etkilerine fazlasıyla açıktır denilebilir. Özellikle kullanıcı deneyimi araştırmacılarının bu konu ile farkındalıklarının yüksek olması, olası olumsuz etkileri en aza indirmenin ilk adımıdır.