Makaleler

Bilişsel çarpıtmaların kullanıcı deneyimi araştırmalarına etkisi

İnsanlar deneyimleri sonucu yargılara ulaşır ve verdikleri kararları bu yargılara dayandırarak alırlar. Zaman zaman farkında olunan bu yargılar, kimi zaman ise bilinçsiz bir şekilde zihnimizde yer alır. Kullanıcı deneyimi araştırmaları veri toplama, yorumlama ve buna bağlı tasarım kararlarının alınması süreçlerini içeren bir alan olduğundan, bu tür bilinçli ya da bilinçsiz yargılardan en çok etkilenen alanların başında gelir. Peki nedir bu yargılar ve araştırma süreçlerini nasıl etkiler?

Şüheyda Oğan 15 Haziran 2018

Geçmişte yaşadığımız her bir deneyim sayesinde bazı yargılara ulaşırız. Bu yargıların zaman zaman farkında olsak da, gözümüzden kaçtığı durumlar da yaşarız. Bilinçli ya da bilinçsiz tüm yargılarımız ise herhangi bir karar alırken ve deneyimlerimizi yorumlarken referans noktalarımızdır. Peki, beynimizin bilgiyi işleme süresini hızlandıran ve kolaylaştıran; aynı zamanda, tehlikeler karşısından hızlı karar vermemizi sağlayan yargılar ne kadar masum dersiniz?

Psikoloji alanında, bilişsel çarpıtmalar (cognitive bias) şeklinde ifade edilen kavram, bireylerin deneyimlerini yorumlarken ve karar alırken sistematik bir şekilde mantığa aykırı bir düşünce yapısını takip etmeleri anlamına gelir. Bilişsel çarpıtmaların sadece günlük hayatımıza değil, profesyonel hayatımızda da etkili olduğu kabul edilen bir gerçektir. Kullanıcı deneyimi ise kullanıcılardan veri toplama, verilerin yorumlanması ve buna bağlı tasarım kararlarının alınması süreçlerini içeren bir alan olduğundan, bilişsel çarpıtmaların olumsuz etkilerine fazlasıyla açıktır. Özellikle kullanıcı deneyimi araştırmacılarının bu konu ile farkındalıklarının yüksek olması, olası olumsuz etkileri en aza indirmenin ilk adımıdır.

Peki, nedir bu bilişsel çarpıtmalar?

Bu içerik ücretsiz!

Okumaya devam etmek ve SHERPA Blog okuru olmak için aşağıdakilerden birini seç.
Her hafta yenileri eklenen yüzlerce içeriğe ücretsiz ve sınırsız eriş.

Üye misin?
  • ahuseynovteymur@gmail.com

    Biz psikolojide cognitive bias önyargı olarak çeviriyorduk. Bilişsel çarpıtma kelimesi çokgüzel bir çeviri

İlgini çekebilir