Kurumlarda koçluk ve mentorluk nedir, neden gereklidir?

Koçluk sistemi nasıl çalışır?

Koçluk seansları sırasında koç tüm dikkatini, önyargısız bir şekilde danışana verir. Danışanlara öğretmekten çok, onların öğrenmelerine yardım eder. Gözlem yapar, soru sorar, dinler ve geri bildirim verir. Bunlar sayesinde danışanlar kendi içsel kaynaklarına ulaşır ve farkındalık geliştirirler. Daha sonrasında danışan kendini daha iyi tanır ve daha doğru yönlendirir. Sonuç olarak; bireylerin performansında gelişme görülür, bununla birlikte verimlilikleri, motivasyonları, özgüvenleri, iletişim becerileri artar. Liderler de gelişimleri için koçluk almayı tercih etmektedirler. Karmaşık ve değişken durumları daha net görmek ve fırsatları yakalayabilmek için etkili bir yoldur. Bu sayede takımlarıyla ilişkileri pekişir, zaman ve kaynakları daha etkili yönetebilirler. Birey ve lider bazında gelişimler, kurumların da gelişimine katkıda bulunur. Kurumların üretkenlik oranları artar; kurum içi bağlılık, iş birliği, motivasyon ve destek gelişir. Bu veriler doğrultusunda, koçluk oldukça popüler ve cezbedici bir tercih olmaktadır.

Peki mentorluk?

Diğer bir popüler kavram ise “mentorluk”tur. Mentor kelimesi Yunan mitolojisinde ortaya çıkmıştır: Savaşa gitme kararı alan Kral Ulysses, giderken oğlunu “Mentor” adındaki en yakın arkadaşına emanet eder ve onu yetiştirmesini ister. 20 yıl sonra savaştan döndüğünde ise oğlunu iyi yetişmiş bir prens olarak bulur. Bu zamandan sonra “Mentor”; yetiştiren, deneyimleriyle gelişimine katkı sağlayan anlamında kullanılagelir. Günümüzde ise, mentorluk bireylerin kişisel ve kariyer gelişimine yardım etmek amacıyla yapılan görüşmelerdir. Mentor, danışanını dikkatlice dinler ve ona deneyimlerini aktarır. Uzun vadede bireyin gelişimini destekler. Bu sayede bireylerin iş ve hayat tatmininde artış, liderlerlik vasıflarında gelişme, daha esnek kurumlar ve genişleyen bir iletişim desteklenir.

Peki koçluk ve mentorluğun farkları nelerdir?

Koçluk ve mentorluk sıkça birbirleriyle karıştırılan iki kavramdır. Birbirlerine yakın kavramlar olsa da aralarında temel bazı farklılıkları vardır.

Koçluk görüşmelerinde asıl odaklanılan konular yaşanılan problemleri çözme, performansı arttırma gibi daha belli konulardır ancak mentorluk görüşmelerinde kişinin sadece bugünkü durumuna değil, ilerisi için kişisel ve profesyonel gelişimine de odaklanılır. Bu süreçte mentor danışana kendi deneyimlerini aktarmaya çalışır. Koçluk daha çözüm odaklı bir yaklaşım gerektirirken, mentorluk ilişki odaklı bir yaklaşım benimser. Bu doğrultuda daha uzun süreli bir hizmettir. Burada önemli olan danışanın kendini rahat hissedebileceği bir güven ortamını yaratmaktır. Koçluk seansları daha resmi bir hizmettir ve koçlar uzun süreli bir eğitimden sonra danışmanlık verebilir. Mentorluk ise gönüllülük esasına dayanır.

Hangi yaklaşım ne gibi durumlarda tercih edilir?

Koçluk ve mentorluk, birbirlerinden farklı amaçlar için kullanılabilir. Kurumlar çalışanlarının yetkinlik ve becerilerini geliştirmek istediğinde, yeni bir sisteme geçildiğinde veya değişimi yönetmek gerektiğinde ve ortak beklentilerde buluşulamayan durumlarda koçluk hizmetini tercih etmelidirler.

Uzun süreli planlarda çalışan gelişimi desteklenmek istendiğinde, şirketteki yeni nesillere, uzun süredir orada bulunan çalışanların uzmanlık ve deneyimlerinin aktarılması gerektiğinde, kişisel ve profesyonel hayat dengesinin öneminin anlatılması gibi durumlarda ise mentorluk tercih edilmelidir.

Merve Eroğlu
Eğitmen Panda

Yararlanılan kaynaklar:

Websiteleri: 

• Koçluk mesleği neden popüler? Kurum içi koçluğun faydaları nelerdir?
• Liderler için koçluk almanın 3 cezbedici nedeni
• The Differences Between Coaching & Mentoring
• Mentorluk nedir?
• R B., Williams, How Brain Science Can Change Coaching, 2010, Harvard Business Review

Kitaplar: 

• The Coaching Manual, Julie Starr.
• Kurum İçi Koçluk, Zuhal Baltaş.