Oyunlaştırma kavramı 21. yüzyılın tartışmasız en güçlü iş modeli olacağının sinyallerini vererek, günümüzde adından sıklıkla söz ettiriyor. Oyun oynayarak kültürü yaratan insanoğlu, artık DNA’sına işleyen oyun temasını iş yerinde de görmek ve oyunun nimetlerinden her alanda faydalanmak istiyor.
İşte, oyunlaştırma tam da bu noktada imdadımıza yetişiyor.
Oyunlaştırma, gerçek hayattaki motivasyonel problemleri oyun tasarım teknikleri kullanarak işleyip, kullanıcılarda kalıcı bir davranış değişikliği yaratan bir iş modelidir. Günümüzde bu iş modelinin dijitalleşme ile birlikte her alanda daha çok kullanılmaya başlandığını söyleyebiliriz.
Oyunlaştırma süreci, belirli oyun mekaniklerinin kullanılmasına dayalıdır. Oyun mekanikleri içerisinde puanlar, rozetler, liderlik tabloları seviyelendirme, ilerleme durumu, geri bildirim, meydan okuma ve avatarlar oyunlaştırılan sürece entegre edilir. Her bir mekaniğin oyun içerisindeki rolü birbirinden farklıdır. Ancak söz konusu oyunlaştırma ise, oyun tasarım elementleri arasında bulunan avatarlar özellikle oyunlaştırma süreçlerinin kullanıcı tarafından sahiplenilmesi, içselleştirilmesi ve onunla özel bir bağ kurması açısından önemli bir yer kaplar.
Avatar nedir?
Şüphesiz ki insanlar, hayatları boyunca kendilerinin dışarıdan bakıldığında nasıl göründüklerini önemserler. Oyuncuların da bu noktada ilk ilgisini çeken kendilerinin oyunda nasıl gözüktüğüdür.
Bu içerik ücretsiz!
Okumaya devam etmek ve SHERPA Blog okuru olmak için aşağıdakilerden birini seç. Her hafta yenileri eklenen yüzlerce içeriğe ücretsiz ve sınırsız eriş.
Avatarlar sanal dünyada profilimizi temsil eder. Bizi diğer kullanıcılardan ayırt edilebilir kılmaya yardımcı olan temsili karakterize profil resimleridir. Oyuncular için oyunun içselleştirilmesinde ve sahiplenilmesindeki ana etkenlerden biridir. Oyuncu tarafından uygulama boyunca kendisi için bir görüntü seçebilmesi, bu görüntünün anlık tercihleri ve ihtiyaçları yönünde güncellenebilmesi ve hatta bu avatara yeni alternatif özellikler ekleyebilmesi gibi ayrıcalıklarla diğer oyunculardan farklılaşarak profiline ve kendi gelişimine daha çok ilgi duymaya başlaması önemli bir gereksinimdir.
Her ne kadar avatar dediğimizde popüler kültürde akla ilk olarak James Cameron’un 2009 yapımı oldukça ses getiren filmi Avatar gelse de, kelimenin etimolojisini incelediğimizde, ilk kez 1985 yılında ilk avatar kullanıcısı olan Chip Morningstar tarafından ortaya atıldığını görüyoruz. Sanskritçe kökenli olan avatar kelimesi Hindu inanışına göre tanrıların insan ya da hayvan görünümünde yeryüzünde hayat bulması manasında kullanılıyor.
Örneğin, sosyal medya platformlarında gerçek hayattan kesitle kendi dijital fotoğrafımızı kullanma şansımız varken, kendimizi temsil etmek için avatar kullanılmasında daha şık bir görüntü sağlamak ve yaratıcı bir ego amaçlanmıştır. Bu tercih bir çizgi kahraman, bir film karakteri, ünlü bir kişi ya da bir oynadığımız bir oyundaki kahramanlardan biri olabilir.
Seçilen avatar ile kullanıcı mesajlarının daha kolay görünür olması hedeflenecektir. Ancak ana hedef, oyuncuları hatasız bir şekilde tanımlamaları ve onları diğer insan veya bilgisayar kontrollü avatarlardan ayırmalarıdır. Avatarlar, oyuncuların başka bir kimlik benimsemelerine veya yaratmalarına ve işbirlikçi oyunlarda bir topluluğun parçası olmalarına izin verir.
Kendi avatarımızı tasarlamak
Avatarlar, genellikle oyuncu tarafından seçilir ve hatta oluşturulurlar. Oldukça basit bir şekilde yalnızca bir piktogram olarak tasarlanabilir veya karmaşık bir şekilde canlandırılan üç boyutlu temsiller olabilir. Ana resmi gereksinimleri, oyuncuları hatasız bir şekilde tanımlamaları ve onları diğer insan veya bilgisayar kontrollü avatarlardan ayırmalarıdır. Avatarlar, oyuncuların başka bir kimlik benimsemelerine veya yaratmalarına ve işbirlikçi oyunlarda bir topluluğun parçası olmalarına izin verir. Kendi avatarımızı geliştirmek için face.cogetavataaars.com/www.bitmoji.com gibi birçok ücretsiz online web sitesi ve yazılım bulunmaktadır. Hemen bir tanesini seçip kendi tarzımızı oluşturabilir ve aktif kullandığımız sosyal medyada fotoğrafımızı değiştirmekle işe başlayabiliriz.
Sadece bireysel bazda değil, kurumsal kullanım alanlarında da avatarlar sahnede yerini almış durumda. Örneğin; Netflix, avatar konusunda kafa yoran kurumlardan. Öncesinde platformu açtığınızda varsayılan olarak gelen avatarları bazı hazır çizim karakterlerle değiştirebiliyorduk. Son dönemde, gelen taleplerle sevdiğimiz dizi karakterlerini de avatarımız olarak ekleyebiliyoruz ve bahsi geçen ekranın oldukça zaman geçirilen ve talep gören bir ekran olduğunu görüyoruz.
Özellikle ilk ve orta dereceli okullarda sınıf içi eğitimlerde oyunlaştırma da bu uygulamada sınıftaki her çocuk bir avatar seçer (aslında fotoğraf da eklenebiliyor ama çocuklar için bunun bir oyun gibi olması gerektiğinden türlü türlü canavarlardan kendilerinin seçmeleri sahiplenmeleri için daha iyi oluyor). Devamında yaptıkları olumlu davranışlardan puanlar denilince akla ClassDojo isimli yazılım gelir. Gerçekten çok güçlü tasarlanmış alıp, sağ üstlerinde ekranda her an görülebiliyor ve sıralanmaya başlıyorlar. Gerçekten tüm sınıfı bir oyuna çeviren çok güçlü bir yazılım.
Khan Academy de, araştırmalarda çocukların bu tarz canlı avatarları sevdikleri ortaya çıkınca, hedef kitlesi ClassDojo ile ortak olduğundan eğitim aldıkça büyüyen avatarlar tasarladı. Mesela bir dinozor seçiyorsuņuz ancak küçücük geliyor ya da büyük bir Transformers benzeri robot seçiyorsunuz sadece mini bir oyuncak robot geliyor. Bu avatarı eğitim izleyerek büyük hale getirebiliyorsunuz.
Avatarlar oyunlarda özellikle oyun içi ekipmanları ve karakter geliştirmeleri ile bir gelir modeli bile sağlıyor. Ülkemizden çıkma meşhur “Kafa Topu”, avatar mekaniğini karakterin gelişmesiyle eklenebilen bir çok farklı ekipman, forma, saç, ayakkabı, kolye gibi unsurlarla ortaya koyuyor.
Oyunlaştırma projelerinde de özellikle bu tarz ekipmanları oyuncunun başarısına bağlayarak motive etmeye çalışıyoruz. Örnek vermek gerekirse karakteri bir maske takacaksa bunun için sağlık eğitimini tamamlamasını, bir markanın logosunu içeren bir şapka takması için markaya hizmet eden bir anketi doldurmasını istiyoruz.
Oyunlar aslında önce avatarla başlıyor; ne zaman ve hangi iş hedefiyle devam edeceği ise oyunlaştırmayı nasıl tasarladığınıza bağlı.
